Phân biệt các loại nhựa và mức độ ảnh hưởng của nó đến sức khỏe con người
Dưới đáy các vật dụng bằng nhựa đều có ký hiệu tái chế, cùng một chữ số dao dộng từ 1 đến 7 và có các chữ viết tắt như PETE, PP, PS,… Dựa vào những ký hiệu này, chúng ta sẽ biết được mức độ an toàn của chúng và có thể tái chế được hay không, từ đó lựa chọn cách sử dụng hợp lý, an toàn với sức khoẻ và góp phần bảo vệ môi trường.
Nhựa số 1 – PETE hoặc PET (Polyethylene Terephthalate):
Nhựa số 1 an toàn cho thực phẩm và rất dễ tái chế. Bạn sẽ thấy ký hiệu số 1 ở đáy các chai nước ngọt, nước suối, dầu ăn, chai nước súc miệng, hoặc thực phẩm đóng hộp (bơ, nước sốt). Nhiều gia đình thường giữ các chai này lại để nước lọc, nhưng ít ai chú ý đến bề mặt gồ ghề của nó rất dễ tích tụ vi khuẩn, đồng nghĩa với độ an toàn vệ sinh thực phẩm sẽ giảm dần sau mỗi lần tái sử dụng.
Nhựa số 2 – HDPE (High Density Pilyethylene):
Nhựa số 2 có màu đục, bề mặt trơn tru nên khó tích tụ vi khuẩn, ít bị thấm nước và được đánh giá an toàn với thực phẩm. Bạn sẽ tìm thấy ký hiệu của nhựa số 2 trên các bình sữa cho trẻ em, bình nước trái cây, hộp ngũ cốc, hộp sữa chua, chai chứa chất tẩy rửa, chai dầu động cơ, chai dầu gội, …
Nhựa số 3 – V hoặc PVC (Vinyl):
Nhựa PVC có giá thành rẻ, độ dẻo cao, dễ nóng chảy và hiếm khi được dùng tái chế. Trong PVC có chứa 1 số chất độc như Phthalat, DEHA có thể gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Vì thế, chúng ta tuyệt đối không dùng sản phẩm nóng, đun nấu và đốt.
Nhựa số 3 được dùng để làm màng bọc thực phẩm, áo mưa, thiết bị y tế, vật liệu xây dựng (ống nước, vỏ bọc dây điện), và 1 số loại chai, hộp. Nhiều hãng sản xuất trên thế giới đã tẩy chay PVC, nhưng trên thị trường vẫn xuất hiện đồ chơi trẻ em làm bằng loại nhựa này, do đó các bậc phụ huynh cần lưu tâm đến chất liệu khi lựa chọn đồ chơi cho con mình.
Nhựa số 4 – LDPE (Low Density Polyethylene):
Nhựa số 4 thường được dùng để sản xuất các loại túi nhựa, các loại chai có thể ép, quần áo, thảm, giấy gói thực phẩm, hộp đựng thực phẩm, …Tuy LDPE được cho là an toàn với sức khỏe nhưng nó lại không được dùng để tái chế.
Nhựa số 5 – PP (Polypropylene):
PP được xem là thân thiện với con người và môi trường vì nó an toàn với thực phẩm và rất dễ tái chế. Hộp sữa chua, chai đựng nước lọc, lọ đựng thuốc, chai đựng nước si rô hoặc nước sốt cà chua, tương ớt, ống hút, chai thuốc … đếu được sản xuất từ nhựa số 5.
Nhựa PP có khả năng chịu nhiết lên đến 130 độ C và được cho là có thể sử dụng trong lò vi sóng nếu bạn kiểm soát được nhiệt độ an toàn, tránh thôi nhiễm chất độc ra thức ăn. PP thường được tái chế thành chổi, thùng rác, tấm ván, các đèn tín hiệu, kệ tủ,…
Nhựa số 6 – PS (Polystyrene):
Nhựa số 6 thường thấy ở các loại hộp, chén, dĩa dùng 1 lần. Khi sử dụng những sản phẩm này, chúng ta không nên đựng thực phẩm nóng, thực phẩm có chất kiềm và acid mạnh, vì PS sẽ bị phân giải gây hại cho cơ thể.
Nhựa PS, cũng như các sản phẩm làm từ PS không được ủng hộ sử dụng vì rất khó tái chế và có hại cho môi trường.
Nhựa số 7 – Các hợp chất khác:
Sản phẩm có ký hiệu số 7 là tập hợp của các chất không thuộc loại 6 kể trên. Polycarbonat (PC) được sử dụng nhiều trong nhựa số 7 và có khả năng gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Mặc dù trên thị trường rất hiếm gặp các loại hộp đựng thực phẩm và đồ gia dụng làm từ nhựa số 7, nhưng mọi người cần lưu ý khi chọn mua. Bên cạnh đó, hầu hết các chương trình tái chế đều không chấp nhận loại nhựa này.
Một số lưu ý khi sử dụng đồ nhựa:
– Các loại nhựa số 3,6,7 có nguy cơ thôi nhiễm hóa chất là rất lớn nên chúng ta cần đặc biệt lưu ý và hạn chế sử dụng các loại này.
– Khi lựa chọn đồ nhựa gia dụng, vật dụng tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm, chúng ta nên chọn các sản phẩm có ký hiệu số 2,4 và 5. Loại nhựa số 1 chỉ được xem là an toàn nếu sử dụng 1 lần. Bên cạnh đó chúng ta cần lưu ý một số vấn đề khi sử dụng:
+ Không sử dụng hộp nhựa để chứa thực phảm nóng, ngay cả những loại chịu được nhiệt độ cao vì chúng vẫn có khả năng thôi nhiễm chất độc hại vào thực phẩm. Nên để nguội thực phẩm trước khi cho vào hộp nhựa bảo quản, và sử dụng các loại chén, dĩa, tô bằng sứ hoặc thủy tinh để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình bạn. Hiện nay, một số bệnh viện đã khuyến cáo người nhà bệnh nhân không dùng bọc ni-lông để đi nhận canh nóng của các hội từ thiện.
+ Đừng chủ quan vào những dòng chữ “Microwave safe” hay “Microwavable”mà cho cả hộp nhựa vào lò vi sóng để hâm nóng thức ăn và rã đông thực phẩm. Tuy nó không bị nóng chảy khi quay trong lò vi sóng, nhưng không đồng nghĩa nó đảm bảo an toàn thực phẩm trong quá trình xử lý nhiệt. Thay vào đó, khi sử dụng lò vi sóng, bạn nên sử dụng các vật chứa đựng bằng sành, sứ hoặc thủy tinh.
+ Nên thay các chai, hũ nhựa bằng chai, lọ thủy tinh để chứa nước mắm, tương chao, dầu ăn và các loại gia vị.
+ Vệ sinh đúng cách: Không tẩy trùng hộp nhựa bằng cách trụng nước sôi hoặc dùng các chất tẩy rửa mạnh vì các chất độc có thể thôi nhiễm ra bên ngoài. Không nên chà rửa mạnh tay vì sẽ tạo ra các vết trầy làm nơi ẩn náu cho vi khuẩn và các chất bẩn. Cách tốt nhất là chúng ta nên sử dụng khăn giấy để lau sạch vết nhơ và dầu mỡ bám, sau đó rửa lại bằng nước rửa chén và tráng qua nước sạch.
Các chất độc có trong nhựa và tác hại của nó:
Để đúc khuôn các loại đồ nhựa, người ta thường phải thêm chất hóa dẻo Phthalat – loại hóa chất tuyệt đối không được dùng trong thực phẩm và dược phẩm. Vì thế, đồ chứa đựng thực phẩm tuyệt đối không được tiếp xúc với nhiệt độc cao, Phthalat sẽ bị thôi nhiễm vào thực phẩm gây hại cho sức khỏe con người. Tác hại lớn nhất của Phthalat là làm xáo trộn hoặc phá vỡ nội tiết, khiến trẻ dậy thì trước tuổi và sản phụ bị sẩy thai.
Trong PVC còn chứa DEHA (Diethylhydroxylamine) có thể gây ung thư và các chứng bệnh liên quan đến xương, gan khi tiếp xúc trong thời gian dài.
Nhựa PC thường chứa Bisphenol-A (BPA), được dùng như 1 chất bảo quản, chống thấm và chống ăn mòn. Chất này có thể thôi nhiễm khi có tác động nhiệt độ cao hoặc tiếp xúc với thực phẩm có tính acid và được làm sạch bằng chất tẩy rửa mạnh. Các tác hại của nó rất nguy hiểm, cụ thể:
+ BPA làm thay đổi chức năng hệ miễn dịch, đồng thời là tác nhân tổn thương trong não bộ của thai nhi và trẻ nhỏ. Từ đó gây nên trạng thái rối loạn hành vi và hạn chế khả năng nhận thức của trẻ.
+ Những người nhiễm BPA cao có khả năng mắc chứng rối loạn tim mạch cao gấp 2 lần so với những người mắc BPA thấp. Tuy nhiên các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra nguyên nhân và hậu quả trực tiếp giữa BPA và bệnh tim.
+ BPA còn gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe sinh sản con người như: vô sinh, suy giảm ham muốn tình dục, liệt dương và phá hỏng ADN của tinh trùng.
Nguồn: Sưu tầm